Siemię lniane – skład, właściwości zdrowotne i kosmetyczne

Siemieniem lnianym (Linum usitatissimum L.) są brązowe nasiona lnu pospolitego o wielu właściwościach zdrowotnych. Siemię lniane składa się ze śluzu oraz tłuszczów olejowych, zawierających glicerydy kwasu linolowego. Siemię lniane pomaga zdrowotnie, a także poprawia kondycję skóry, włosów czy paznokci.

Składniki odżywcze zawarte w siemieniu lnianym

Siemię lniane nazywane jest superfood ze względu na mnogość cennych składników odżywczych w nim zawartych. Siemię jest bogate w:

  • białko,
  • błonnik pokarmowy (rozpuszczalny i nierozpuszczalny w wodzie),
  • cynk,
  • fosfor,
  • kwas foliowy,
  • kwasy tłuszczowe omega-3,
  • lignany (mające właściwości antyoksydacyjne i fitoestrogenowe),
  • magnez,
  • miedź,
  • potas,
  • wapń,
  • witaminę C,
  • witaminę E,
  • witaminy B1, B2, B3, B5, B.

Właściwości zdrowotne siemienia lnianego

Błonnik rozpuszczalny i nierozpuszczalny w wodzie zawarty w siemieniu lnianym może działać przeczyszczająco, zapobiegawczo przy zaparciach (masa kału jest większa, a czas pasażu jelitowego – krótszy). Dzięki błonnikowi poziom cholesterolu we krwi ulega obniżeniu, co redukuje ryzyko zachorowania na miażdżycę. Błonnik także pozwala dłużej utrzymywać poczucie sytości, co zmniejsza łaknienie.

Kwasy tłuszczowe omega-3 zawarte w siemieniu lnianym pełnią funkcję budulcową błon komórkowych, są prekursorami prostaglandyn, odpowiadających za prawidłowe ciśnienie krwi, jej krzepnięcie. Kwasy omega-3 wspierają odporność, przeciwdziałają nowotworom, wspomagają pracę mózgu, serca, wzroku, wzmacniają stawy, kości oraz wpływają korzystnie na stan skóry.

Lignany to bioaktywne związki roślinne, znane jako jedne z najsilniejszych antyutleniaczy. Zapobiegają chociażby osteoporozie, przeciwdziałają procesowi starzenia się czy uszkodzeniom DNA. Dodatkowo regulują poziom cukru we krwi, regulują hormony. Przypisuje się im również działanie przeciwnowotworowe. 

Ponadto siemię lniane jest pomocne przy:

  • regulacji ciśnienia krwi,
  • obniżeniu poziomu triglicerydów w surowicy,
  • zapaleniach,
  • alergiach,
  • regulacji glikemii,
  • regulacji przemiany materii,
  • regulacji pracy układu sercowo-naczyniowego,
  • regulacji układu nerwowego,
  • regulacji zaburzeń cyklu miesiączkowego,
  • łagodzeniu objawów menopauzy,
  • łagodzeniu wrzodów żołądka i dwunastnicy,
  • refluksie żołądkowo-przełykowym,
  • stanach zapalnych śluzówki,
  • nowotworach (rak piersi, okrężnicy, prostaty…).

Działanie kosmetyczne siemienia lnianego

Siemię lniane zawiera istotne dla rozwoju włosa składniki: cynk, witaminy z grupy B, kwas alfa-linolenowy (ALA), wapń, żelazo. Dzięki regularnemu spożywaniu siemienia lnianego, włosy nabierają siły, są mocniejsze, bardziej nawilżone, lśniące, zmniejsza się ich wypadanie, natomiast nasila – wzrost.

Kwas alfa-linolenowy (ALA) zawarty w siemieniu lnianym, to wielonienasycony kwas tłuszczowy z rodziny omega-3. Jest ważny w kosmetyce, gdyż zapobiega wzmożonemu złuszczaniu się naskórka. Ponadto działa przeciwzapalne, chociażby przy ujściu mieszków włosowych. Obniża poziom wolnych androgenów, zmniejsza wypadanie włosów. Dodatkowo skóra wydziela mniej łoju, a włosy dłużej wyglądają świeżo.

Jak stosować siemię lniane

Siemię lniane można przyjmować płynnie lub dodając ziarenka do posiłku, jak i stosować na włosy w formie maseczek czy wcierek.

Siemię lniane jako napój (kisiel)

Całe bądź zmielone nasiona siemienia lnianego wsypujemy do garnuszka lub rondelka, zalewamy szklanką wody i gotujemy na małym ogniu. Optymalny stosunek to 1 łyżka siemienia lnianego na 100 ml wody. Czas gotowania: około 15 minut. Wyłączamy palnik i czekamy do ostygnięcia.

Prostszym sposobem jest zalanie ziaren siemienia lnianego gorącą wodą i zostawienie (najlepiej pod przykrywką) do czasu, aż ostygnie.

Wiele osób przygotowuje siemię lniane wieczorem i wypija je ranem na czczo.

Siemię lniane jako dodatek do posiłku

Siemię lniane można dodawać w całości, bądź w postaci zmielonej do sałatek, koktajli, zup, owsianki. Jest też dodatkiem do pieczywa i wypieków. Można stosować siemię lniane zamiast jajek (by zastąpić jedno jajko, należy zmielić łyżkę siemienia lnianego z 2-3 łyżkami ciepłej wody, wymieszać i odstawić na 5-10 minut).

Jeżeli chcemy użyć siemienia lnianego w formie zmielonej, należy zmielić je tuż przed użyciem (wówczas nie straci swoich właściwości).

Siemię lniane jako mgiełka na skórę i włosy

Ziarenka siemienia lnianego zagotować z wodą (1 łyżeczka na 100 ml wody – forma bardziej wodnista aniżeli kisiel). Po wystygnięciu przelać przez sitko do atomizera. Rozpylać z odległości około 30 cm.

Siemię lniane jako maseczka na włosy

Ziarenka siemienia lnianego zagotować z wodą (1 łyżka na 100 ml wody – powinien powstać kisiel). Po wystygnięciu nałożyć na włosy, wetrzeć i trzymać około godzinę. Po tym czasie dokładnie spłukać. Maseczka częściej jest stosowana po umyciu włosów, aniżeli przed. Warto jest spróbować różnych opcji, by dobrać odpowiednią, bardziej korzystną dla danej struktury włosów metodę.

Siemię lniane jako płukanka na włosy

Ziarenka siemienia lnianego zagotować z wodą – można zagotować 1 łyżkę ziaren na pół litra wody, lub przygotować standardowy kisiel z siemienia (1 łyżka na 100 ml wody) i rozcieńczyć.
Po umyciu i spłukaniu włosów, dodatkowo przelać je przygotowanym roztworem.