Pareidolia to zjawisko psychologiczne, które pojawia się, gdy jednostka postrzega niejasny lub przypadkowy bodziec jako coś znaczącego. Najczęściej doświadcza się go w postaci widzenia twarzy, zwierząt i innych obiektów w chmurach, słojach drewna, skałach czy przedmiotach codziennego użytku. Pareidolia może również objawiać się słyszeniem dźwięków, takich jak głosy lub muzyka, pochodzących ze źródeł białego szumu, np. z telewizora.
Geneza terminu pareidolia
Termin pareidolia został po raz pierwszy użyty przez niemieckiego psychiatrę Carla Gustava Junga, który opisał go jako „umiejętność znajdowania znaczenia w niezwiązanych ze sobą zjawiskach”. Uważał, że tę tendencję można wykorzystać do interpretacji snów i wizji, które, jak sądził, zawierały ukryte znaczenia dotyczące nieświadomego stanu umysłu. Pomysł ten był dalej badany przez psychologów. Uważają oni, że tendencje pareidoliczne mogą ujawnić leżące u podstaw procesy poznawcze związane z percepcją i tworzeniem pamięci, które pomagają nam szybciej zrozumieć nasze środowisko, niż gdybyśmy polegali wyłącznie na racjonalnej analizie.
Pareidolia fascynuje swoją tajemniczą zdolnością do przekształcania z pozoru nieistotnych wzorów lub kształtów w sensowne obrazy lub dźwięki bez świadomego wysiłku ze strony obserwatora. Zapewnia również wartość rozrywkową, gdy dostrzegamy znajome obiekty pojawiające się znikąd w nieoczekiwanych miejscach.